Gebruikersonderzoek in 10 stappen

Gebruikersonderzoek is onmisbaar bij het ontwerpen of verbeteren van de gebruikservaring van software, apps, websites, diensten of producten. Maar hoe pak je dit aan, waar begin je en wat test je hoe? Deze 10 stappen zijn een leidraad voor wie wil starten met gebruikersonderzoek.

Stap 1: bepaal waarom en wat je wil onderzoeken

Het klinkt vanzelfsprekend maar toch kan het al mis gaan vooraleer er gestart wordt. Je onderzoekt niet om te onderzoeken. Het belangrijk om te bepalen wat je beter wilt maken en waarom dat belangrijk is zodat je de juiste onderzoeksmethode kunt kiezen.

Stap 2: kies een methode die past bij wat je onderzoekt

Er zijn veel manieren om gebruikersonderzoek te doen: kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethodes, observaties in een testlabo of in een natuurlijke omgeving, online bevragingen, gesprekken, interviews en of je al dan niet software, opname- of meetapparatuur gaat gebruiken. De methode waarmee je start is belangrijk. De resultaten van een eerste onderzoek kunnen je naar een volgende methode leiden want het combineren van verschillende methodes levert een vollediger beeld en meer betrouwbare inzichten op dan wanneer je slechts op één methode inzet.

Stap 3: beslis over de gebruikersgroep of mensen met wie je wil testen

Als je website of app bedoeld is voor kinderen heeft het weinig zin om deze met volwassenen te testen. Dat klinkt logisch, maar het kan ook hier fout gaan. Door de testgroep onvoldoende af te stellen op de gebruikersgroep zijn conclusies onbruikbaar. Probeer de doelgroep zo specifiek mogelijk te bepalen en kies vervolgens naar mensen die beantwoorden aan de profielbeschrijving van de doelgroep.

Stap 4: rekruteer testers

Plan het rekruteren van testers in, want het bereiken of aanschrijven van de juiste mensen die ook bereid zijn om mee te werken vraagt tijd. Probeer mensen de motiveren door te beschrijven wat hun voordelen zijn in ruil voor de tijdsinvestering.

Stap 5: schrijf testscenario’s

Nu je bepaalt hebt wat je wilt testen en op welke manier je dat met wie gaat doen is het belangrijk om opdrachten uit te werken. Test deze opdrachten uit met een vriend of collega en vraag hoe zij de test ervaren. Gebruik hun feedback om de uit te voeren taken of vragen te verbeteren.

Stap 6: voer de testen uit

Bij gebruikersonderzoek waarbij je iemand observeert bij het uitvoeren van een opdracht is het belangrijk om niet te helpen en geen commentaar te geven. Zeg op voorhand dat je dit niet zult doen en van hen verwacht om aan te geven als de taak afgerond is of de opdracht willen stoppen. Daarna kan je afsluiten met een aantal waarom-vragen zodat je inzicht krijgt in de motivatie van bepaalde acties.

Stap 7: rapporteer over de inzichten

Gebruikersonderzoek is geen doel op zich, de inzichten die je hierbij opdoet wel. Zoek naar patronen en vat deze samen in de vorm van inzichten en conclusies. Het samenbrengen van bevindingen uit verschillende testen brengt je tot conclusies die leiden naar de volgende stap: hoe en welke verbeteringen zijn belangrijk voor een meer gebruiksvriendelijke oplossing.

Stap 8: vertaal de inzichten naar oplossingen

Het inzicht over de gebruikerservaring moet uiteindelijk leiden tot één of meerdere voorstellen om een product beter te maken. Wat de beste oplossing is, kan al duidelijk worden tijdens de testen. Als dat niet zo is, dan kan er geopteerd worden om meerdere mogelijke oplossingen te testen.

Stap 9: implementeer de oplossingen

Implementeer de oplossing(en) in een productie-of testomgeving zodat je leert over het effect van de aanpassingen.

Stap 10: test opnieuw

Als de oplossing geïmplementeerd is, start het testen terug want er is pas sprake van een oplossing als deze ook effectief als een verbetering ervaren wordt. Elke gebruikerstest leidt naar een volgende test. User centred design is geen project maar een proces.